'' ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΦΙΛΩΝ '': ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ ΣΤΙΣ ΗΠΑ ΠΡΙΝ ΤΟ 1894

Πηγή :National Archives and Records Administration

Ellis Islamd

Αγαπητέ Μιχάλη

Πολύ λίγα, ελάχιστα είναι γνωστά για τους μετανάστες μας πριν καθιερωθεί η υποχρεωτική διέλευση από το Ellis Island.

Για τούτο, όπως θα δεις στο τέλος σχετικής ομιλίας μου, ζητήθηκε η συλλογή στοιχείων. Δυστυχώς μέχρι σήμερα μόνο από τον κ Κώστα Κωζή (στον οποίο κοινοποιείται τούτο το σημείωμα) βρήκα ανταπόκριση

Δημήτρης Μελαχροινούδης

ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ ΣΤΙΣ ΗΠΑ ΠΡΙΝ ΤΟ 1894

Κυρίες και Κύριοι,

Θα αρχίσω με ένα ξεκαρδιστικό δημοσίευμα του “ΝΕΟΛΟΓΟΥ” Κων/λης του 1869, πριν καταπιεστώ με τα ενδιαφέροντα, αλλά κουραστικά στατιστικά στοιχεία.

Διαβάζω λοιπόν: Ακόμη και στην Καλιφόρνια η γυναίκα δεν είναι πια σπάνια, και την προίκα που άλλοτε δεν λογάριαζαν, λόγω έλλειψης διαθέσιμων κυριών, σήμερα την επιδιώκουν.

Στον Άγιο Φραγκίσκο της Νέας Υόρκης, πριν από χρόνια κάποια γυναίκα έβαλε τον εαυτό της σε λόττο για τους παρακάτω λόγους: Οκτώ ή δέκα μήνες με τις πρώτες μεταναστεύσεις από την Ευρώπη εκεί αντιστοιχούσε μια γυναίκα για δέκα χιλιάδες άνδρες. Ένα δε από τα πρώτα δείγματα του ωραίου φύλου που είχε φθάσει από την Ευρώπη στην Καλιφόρνια, ήταν και μια Ιταλίδα, η γυναίκα που έβαλε τον εαυτό της σε κλήρωση. Ήταν μεσόκοπη, αλλά χαριτωμένη και υποφερτά ωραία. Η παρουσία της εκεί χαιρετίστηκε με επευφημίες και ένας κερδοσκόπος συμφώνησε μαζί της να βρίσκεται μόνο στο λογιστήριο της χαρτοπαικτικής του λέσχης για δέκα χιλ. δολάρια. Η ξένη το παραδέχθηκε και η λέσχη πλημμύρισε από άνδρες, μόνο και μόνο για να βλέπουν εκείνο το ουράνιο πλάσμα, παρ’ όλο που ήταν αρκετά μεστωμένο. Να ποιος ήταν λοιπόν ο λόγος που έβαλε τον εαυτό της σε κλήρωση: Αφού την ζήτησαν σε γάμο 3000 γαμπροί, με τον καθένα να της εξομολογείται ότι αν προτιμούσε άλλον θα αναγκαζόταν να της τρυπήσει το στήθος με μαχαίρι και σφαίρες, η μεσόκοπη Ιταλίδα για να βρει διέξοδο από εκείνη τη δύσκολη θέση έβαλε τον εαυτό της σε κλήρωση.

Στατιστικά στοιχεία για τους Έλληνες έχομε το 1881. Σύμφωνα με την εφημερίδα ΝΕΟΛΟΓΟ Κων/λης τους 11 μήνες αυτής της χρονιάς είχαν φθάσει 406.733 που προέρχονταν:

Από τα βρετανικά νησιά 116.262, Γερμανία 182.350, Σουηδία 35.169, Νορβηγία 13764 για να πούμε τα μεγαλύτερα μεγέθη. Οι Έλληνες (προφανώς από το ελεύθερο ελληνικό κράτος ) μόλις έφθαναν στους 11. Μέσα σε αυτούς και μια γυναίκα. Σύμφωνα με τον ΕΘΝΙΚΟ ΚΗΡΥΚΑ αν υπολογιστούν οι αφίξεις Ελλήνων με την ευρύτερη έννοια του έθνους το 1881 φθάνουν 125 άνδρες και μια γυναίκα.

Ο μεγάλος αριθμός αφίξεων δημιουργεί προβλήματα και από το 1883 λαμβάνονται τα πρώτα περιοριστικά μέτρα. Δεν γίνονται δεκτοί πτωχοί, ηλίθιοι, κακούργοι, αναρχικοί, κοινωνιστές, αν δεν είναι υγιείς και δεν έχουν συμφωνητικό για εργασία.

Παρά τα μέτρα οι αφίξεις Ελλήνων αυξάνουν από χρόνο σε χρόνο, ώστε το 1906 να φθάσουν τις 19.489 και απότομα λόγω της τούρκικης νομοθεσίας για υποχρεωτική θητεία στο στρατό να έχομε το 1913, 38.644.

Πηγή : hehistorybox.com

Αυτά σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία. Θα περιοριστώ στην παρουσία των Ελλήνων και της γυναίκας στην Αμερική, χρησιμοποιώντας τον τοπικό τύπο, που μας δίνει άγνωστα στοιχεία.

Η εφημερίδα New York Time γράφει το 1873 ότι στη Νέα Ορλεάνη υπάρχει κοινότητα με περισσότερους από 200, με δικιά τους εκκλησία που έκτισαν πριν από 5 χρόνια, με ιερέα της θεολογικής σχολής του Πανεπιστήμιου Αθηνών.

Άλλη κοινότητα στο Αγ. Φραγκίσκο με περισσότερους από 300, έχουν εκκλησία και φιλανθρωπικό Σύλλογο.

Υπάρχουν 12 ευκατάστατοι εμπορικοί οίκοι στη Ν. Υόρκη, 4 στη Ν. Ορλεάνη, ένας στο Μομπίλ, άλλος στη Μέμφιδα και δυο στη Βοστόνη

Η πρώτη γυναίκα που κατονομάζεται, σύμφωνα με την εφημερίδα του Αγ. Φραγκίσκου Sunday Chronicle to 1876,είναι η κυρία Υψικούρη μοναδική σε όλο το μήκος των δυτικών ακτών. Ο Έλληνας, συμπληρώνει η εφημερίδα όταν χρειαστεί σύζυγο (το οποίο κάμνει συχνά), παρατηρεί να εύρη καμμίαν της αρεσκείας του, την οποίαν νυμφεύεται, χωρίς να τον νοιάζει η εθνικότητά της. Περί ιδιαιτέρων ηθών και εθίμων αυτών ουδέν έχομεν να είπομεν, διότι ευκόλως παραδέχονται τα ημέτερα, ώστε είναι άριστοι και περιπόθητοι πολίται Αμερικανοί, με τα ήθη και τα έθιμα των Αμερικανών.

Σε επίσημη απογραφή του Ελλ. Κράτους , το 1879 από τους 595 Έλληνες του Σικάγου και της Νέας Υόρκης μόνο 9 είναι γυναίκες.

Το 1889, γράφει η Σμυρναϊκή ΑΡΜΟΝΙΑ υπάρχουν στη Ν. Υόρκη περίπου χίλιοι Έλληνες, πεινασμένοι και μη έχοντες που την κεφαλήν κλίναι. Για να ζήσουν πουλούν στους δρόμους άνθη, παρά την απαγόρευση της αστυνομίας. Πηγαίνουν στο Νew Jersey τη νύκτα για να τα μαζέψουν, και τα πουλούν ένα cent τη δωδεκάδα.

Τη νύχτα, σαν τις σαρδέλες στο κουτί, κοιμούνται σε υγρά υπόγεια, νέοι καλών οικογενειών, καταρώμενοι την τύχην των.

Σύμφωνα με απογραφή του προξένου το 1889 από τους απογραφέντες 323, μόνο 9 ήταν γυναίκες, και υπάρχουν 3 νήπια.

Οι 256 από αυτούς πουλούν φρούτα. Στέκονται δηλ. στις γωνιές των δρόμων με τα καροτσάκια ή τους ταβλάδες τους με μπανάνες ή κουρμάδες κλπ βγάζοντας μια δραχμή κέρδος την ημέρα. Πολλές φορές τους συλλαμβάνει η αστυνομία και τους κλείνει στη φυλακή σαν αλήτες.

Πηγή : www.tsamantas.com

Σύμφωνα με την ΑΜΑΛΘΕΙΑ Σμύρνης υπολογίζονται στη Νέα Υόρκη χίλιοι ΄Ελληνες, από τους οποίους 198 κατάγονταν από νησιά του Αιγαίου. Είναι καπνοπώλες ή ανθοπώλες και οι ναυτικοί μένουν στο ναυτικό σταθμό του Βρούκλιν.

Την ίδια χρονιά απογράφτηκαν στο Σικάγο 272. Αποζούν πουλώντας το χειμώνα κάστανα και φτηνά γλυκίσματα και το καλοκαίρι λουλούδια και φρούτα.

Το 1891 έχομε 1200 στη Νέα Υόρκη, στο Σικάγο ξεπερνούν τους 1500, στην Καλιφόρνια τους 2000 και στη Μασαχουσέτη φτάνουν τους 200, με τους 80 στη Βοστώνη.

Ανάμεσα στους παραπάνω υπάρχουν και αρκετοί ευκατάστατοι με 26 καταστήματα –τα 10 στη Νέα Υόρκη.

Δυο Σωματεία ιδρύονται στη Νέα Υόρκη και στη Βοστώνη, οπου ο δημοσιογράφος Φασουλαρίδης βγάζει τον “Κήρυκα της Βοστώνης”, και διδάσκει Αγγλικά. Ο ίδιος θα βγάλει το” Νέο Κόσμο” το 1893.

Δεν θα συνεχίσω γιατί είναι πια γνωστά τα στοιχεία από την “Ατλαντίδα” του 1894 και “Eθνικού Κήρυκα” αργότερα, μαζί με αυτά του Elis Island.

Αφού ευχαριστήσω τον κ. Πρόεδρο του Κοραή που μου έδωσε την ευκαιρία και εσάς που με ακούσατε, συγχαίροντας ταυτόχρονα την δ/δα Σφήκα, θα ήθελα κλείνοντας να επισημάνω δύο πράγματα.

1) Από αυτούς που πουλούσαν λουλούδια και φρούτα, ξεπήδησαν οι σημερινοί πολιτικοί, επιστήμονες με παγκόσμια φήμη, διανοούμενοι και έμποροι. Για το λόγο τούτο πρέπει να μάθομε περισσότερα για τους άγνωστους αυτούς πρωτοπόρους.

2) Κοντά στις λίγες δικές μου πληροφορίες να προστεθούν ακόμη αυτές που θα βρεθούν πριν το 1894, στις χιλιάδες των αμερικανικών εντύπων. Μαθαίνοντας πως έζησαν, να παραδειγματιστούμε, και να αποδόσομε τη σχετική τιμή με την επέτειο των 100 χρόνων από την ίδρυση του Κοραή, η οποία κατά σύμπτωση αρχίζει και κλείνει με Καλλημασιώτη πρόεδρο. Το Λούη Γανιάρη το 1912 και τον Κώστα Κωζή στη συμπλήρωσή της.

Χίος 17 Αυγ. 2011.