ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΔΟΞΑ ΣΤΟΥΣ ΗΡΩΕΣ ΙΕΡΟΛΟΧΙΤΕΣ ΚΑΙ ΡΙΜΙΝΙΤΕΣ ΤΗΣ ΧΙΟΥ

 

Επιμέλεια: Γιώργος Φωτ. Παπαδόπουλος

 

          Στην επίσημη ιστοσελίδα του Γενικού Επιτελείου Στρατού και στον υπερσύνδεσμο army.gr/13^η ΔΕΕ, διαβάζουμε σχετικά με το ιστορικό, τη δράση και τους αγώνες του Ιερού Λόχου:

<<13η ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΙΔΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΙΣΤΟΡΙΚΟ "ΙΕΡΟΥ ΛΟΧΟΥ"

Συγκρότηση "Ιερού Λόχου"

Την 1η Σεπτεμβρίου του 1942, ύστερα από πρόταση του Αντισμήναρχου Γ. Αλεξανδρή και απόφαση του Υπουργού των Στρατιωτικών, η ΙΙη Ελληνική Ταξιαρχία διέταξε τη συγκρότηση μιας μικρής Μονάδας από τους πλεονάζοντες τότε αξιωματικούς, οι περισσότεροι από τους οποίους θα εκτελούσαν καθήκοντα οπλίτη.

Η Μονάδα εκείνη, με αρχική δύναμη 200 ανδρών (130 Αξιωματικοί και 70 οπλίτες), οργανώθηκε ως Λόχος Πολυβόλων και ονομάσθηκε αρχικά "Λόχος Επίλεκτων Αθανάτων".

Στις αρχές Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους ανέλαβε διοικητής του ο Συνταγματάρχης Πεζικού Χριστόδουλος Τσιγάντες, ο οποίος πέτυχε αμέσως την αλλαγή του ονόματος σε "Ιερόν Λόχον" και την αποστολή του από αυτή του Πεζικού, σ' εκείνη των Δυνάμεων Καταδρομών.

 

Η δράση του "Ιερού Λόχου" στη Βόρεια Αφρική

 

Δυο περίπου μήνες μετά τη συγκρότηση του στην Καφριόνα της Παλαιστίνης, ο "Ιερός Λόχος" μετεγκαταστάθηκε στο Kabrit της Αιγύπτου, στο στρατόπεδο του Αγγλικού Συντάγματος S.A.S. (Special Air Service). Εκεί τέθηκε ΥΔ του Συντάγματος και εκπαιδεύτηκε στις καταδρομικές επιχειρήσεις. Το πρώτο τμήμα του "Ιερού Λόχου" που έλαβε μέρος στις πολεμικές επιχειρήσεις στη Βόρεια Αφρική, ήταν μια ομάδα από 8 Αξιωματικούς, με επικεφαλή τον Αντισμήναρχο Γ. Αλεξανδρή, η οποία υπό τη Β´ Μοίρα του S.A.S., έδρασε στα μετόπισθεν των Γερμανο-Ιταλικών δυνάμεων από 17 Νοεμβρίου 1942, μέχρι 27 Ιανουαρίου 1943.

Στις 27 Ιανουαρίου 1943, ο "Ιερός Λόχος", συνολικής δύναμης 154 ανδρών, ξεκίνησε πάνω σε εξοπλισμένα οχήματα τζιπ, για τη Δυτική Έρημο για εκτέλεση παρομοίων επιχειρήσεων στα μετόπισθεν των συμπτυσσομένων με περιπόλους του Συντάγματος S.A.S.

Λόγω όμως κακοτυχίας των Βρετανών Καταδρομέων (αιχμαλωσία του Διοικητή του Συντάγματος και βαριές απώλειες) δε συνέχισε ο "Ιερός Λόχος" το έργο του. Τότε, με πρόταση του Συνταγματάρχη Τσιγάντε, ο Διοικητής της 8ης Βρετανικής Στρατιάς Στρατηγός Montgomery, έθεσε στις 7 Φεβρουαρίου, τον "Ιερό Λόχο", ΥΔ της "Φάλαγγος των Ελευθέρων Γάλλων" του Στρατηγού Leclerc για εκτέλεση αποστολών ελαφρού μηχανοκινήτου Ιππικού. Στις 10 Μαρτίου του 1943 και στην περιοχή Kshar Rilan της Τυνησίας, ο "Ιερός Λόχος" έδωσε την πρώτη ουσιαστική μάχη με ισχυρή εχθρική μηχανοκίνητη φάλαγγα κι έτσι δόθηκε η δυνατότητα στους Συμμαχικούς σχηματισμούς ελιγμού να παρακάμψουν από το νότο την εχθρική αμυντική γραμμή Mareth.Μετά την κατάληψη της πόλης Gabes της Τυνησίας (29 Μαρτίου) από συμμαχικά τμήματα, ο "Ιερός Λόχος" αποσπάσθηκε από τη "Φάλαγγα των Ελευθέρων Γάλλων" και διατέθηκε στη Νεοζηλανδική Μεραρχία και στις 6 Απριλίου έλαβε μέρος στη μάχη επί της αμυντικής τοποθεσίας του Wadi Akarit. Από εκεί, συνεχίζοντας την αποστολή καλύψεως της προελάσεως προς την Τύνιδα, των Συμμαχικών Δυνάμεων του παραλιακού τομέα, έφτασε μπροστά στην πολίχνη Enfindaville, όπου επί τρεις ημέρες (13-16 Απριλίου) ανέπτυξε δραστηριότητα περιπόλων.

Τέλος, στις 17 Απριλίου, ο "Ιερός Λόχος" διατάχθηκε να επιστρέψει επειγόντως στην Αίγυπτο, για να συμμετάσχει σε άλλες πολεμικές επιχειρήσεις. Έτσι τελείωσε η συμμετοχή του στις μάχες της Τυνησίας. Οι πολεμικές επιχειρήσεις στη Βόρεια Αφρική έληξαν στις 13 Μαΐου (1943), με τη σχεδόν αυθόρμητη παράδοση των τελευταίων εναπομεινάντων του άλλοτε ισχυρού "Άφρικα Κορ" στις Συμμαχικές Δυνάμεις.

 

Οι αγώνες του "Ιερού Λόχου" στα νησιά του Αιγαίου

 

Από το Μάιο μέχρι τον Οκτώβριο του 1943, ο "Ιερός Λόχος" με προσωπικό που προοδευτικά ξεπέρασε τους 300 άνδρες, μεταφέρθηκε από την Αίγυπτο σε διάφορα στρατόπεδα της Παλαιστίνης, όπου εκπαιδεύθηκε στα αλεξίπτωτα και τα πλωτά μέσα και ανασυγκροτήθηκε ανάλογα (Ομάδα Διοικήσεως, Τμήμα Βάσεως και 3 Τμήματα Καταδρομών), για εκτέλεση αποβατικών και αεραποβατικών επιχειρήσεων στο Αιγαίο Πέλαγος μαζί με άλλες Συμμαχικές Δυνάμεις. Δύο περίπου μήνες μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας (9 Σεπτεμβρίου 1943), ο "Ιερός Λόχος" μεταφέρθηκε στη νήσο Σάμο - πολύ αργά λόγω αντιδράσεων των Βρετανών - σε δύο κλιμάκια (31 Οκτωβρίου - 1 Νοεμβρίου). Το ένα ρίχθηκε με αλεξίπτωτα και το άλλο μεταφέρθηκε με πολεμικό πλοίο, ενώ βρετανικά τμήματα κατέλαβαν τη Δωδεκάνησο. Μετά όμως την αποτυχία των Βρετανών για "Διάνοιξη του Αιγαίου" μέχρι τη Μαύρη Θάλασσα και μετά την άρνηση της Τουρκίας να μπει στον πόλεμο, τα Συμμαχικά Στρατεύματα αποχώρησαν από τη Δωδεκάνησο και ο "Ιερός Λόχος" από τη Σάμο (17 Νοεμβρίου) και μεταφέρθηκε, μέσω Τουρκίας, στην Αίγυπτο και στην Παλαιστίνη, όπου και συνέχισε την ειδική εκπαίδευσή του μέχρι το τέλος Ιανουαρίου του 1944. Στις αρχές Φεβρουαρίου τέθηκε υπό τη διοίκηση των Βρετανικών "Δυνάμεων Καταδρομών" (Raiding Forces), που επρόκειτο να δράσουν - με εκτέλεση καταδρομικών επιχειρήσεων - στο Αιγαίο Πέλαγος σε συνεργασία με βρετανικά ταχύπλοα σκάφη και με καΐκια του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού.

Στις 7 Φεβρουαρίου, ένα Τμήμα Καταδρομών του "Ιερού Λόχου" αναχώρησε για καταδρομικές επιχειρήσεις στο Βόρειο Αιγαίο (Σάμο, Ψαρά, Λέσβο, Χίο, κλπ.), όπου έφτασε μετά από ένα μήνα, ενώ ένα άλλο εγκαταστάθηκε στα Δωδεκάνησα, με την ίδια αποστολή, από τα τέλη Μαΐου. Στο μεταξύ ο "Ιερός Λόχος" αναδιοργανώθηκε (Απρίλιος 1944) σε Σύνταγμα, με ανάλογη αύξηση της δύναμής του σε 1000 άντρες. Μερικές από τις σπουδαιότερες καταδρομικές επιχειρήσεις του κατά την περίοδο εκείνη στα νησιά: Λέσβος (3 Απριλίου ), Σάμος (17 Μαΐου), Σύμη (13/14 Ιουλίου) και Μύκονος (24/25 Σεπτεμβρίου). Μετά την απελευθέρωση της Ηπειρωτικής Ελλάδας (Οκτώβριος 1944), ο "Ιερός Λόχος" αναπτύχθηκε στα Νησιά του Αιγαίου Πελάγους και σε μερικά της Δωδεκανήσου και μέχρι το Μάιο του 1945 συνέχισε να προσβάλει ενέργειες τις Γερμανικές φρουρές που είχαν αποκοπεί στα νησιά κατά την αποχώρηση των Γερμανικών στρατευμάτων από την Ελλάδα. Ιδιαιτέρης μνείας είναι οι επιχειρήσεις του στη Νίσυρο (11 Φεβρουαρίου 1945), στην Τήνο (28 Φεβρουαρίου) και στη Ρόδο και Αλιμιά (1/2 Μαΐου 1945). Γενικά, κατά τη χρονική περίοδο από 7 Φεβρουαρίου 1944 μέχρι 9 Μαΐου 1945, ο "Ιερός Λόχος" εξετέλεσε στα νησιά Αιγαίου Πελάγους - Δωδεκανήσου 207 περιπολίες καταδρομών και 33 καταδρομικές επιχειρήσεις. Εκτός από τις επιτυχείς καταδρομικές επιχειρήσεις, ο "Ιερός Λόχος" προσέφερε στην Πατρίδα και μια ακόμη υψίστης εθνικής σημασίας υπηρεσία, συντελώντας μαζί και με την εξαίρετη δράση του Πολεμικού μας Ναυτικού στην απελευθέρωση της Δωδεκανήσου και στην επιστροφή ενσωμάτωσή της στη μητέρα Ελλάδα. Οι απώλειες του "Ιερού Λόχου" από την εποχή της συγκροτήσεώς του, μέχρι το τέλος των επιχειρήσεών του στη Δωδεκάνησο, ανήλθαν σε 25 νεκρούς (16 Αξιωματικούς και 9 Οπλίτες), 56 τραυματίες (28 Αξιωματικούς και 28 Οπλίτες), 3 αγνοούμενους και 29 αιχμαλώτους. Τέλος, ο ηρωικός "Ιερός Λόχος", ο οποίος διαλύθηκε στην Αθήνα στις 7 Αυγούστου 1945, απετέλεσε τον πρόδρομο των Ελληνικών Δυνάμεων Καταδρομών και σημερινών Ειδικών Δυνάμεων>>.

 

*---------------------------------------------*-------------------------------------------------------*

 

Τις ημέρες αυτές πραγματοποιούνται σε πολλά μέρη της Ελλάδος, είτε σε στρατόπεδα καταδρομέων, είτε σε άλλους δημόσιους χώρους, με τη συνδρομή της Αυτοδιοίκησης και υπό την αιγίδα τοπικών Αρχών και του Υπουργείου Άμυνας, εορταστικές και τιμητικές εκδηλώσεις για τους αγωνιστές και ήρωες του Ιερού Λόχου και του Ρίμινι. Όπως είχα σημειώσει και σε προηγούμενο σημείωμά μου, πριν από λίγες εβδομάδες, η Χίος σεμνύνεται αφενός διότι από τα σπλάχνα της προήλθαν δεκάδες αγωνιστές για τη λευτεριά της πατρίδας, Ιερολοχίτες και Ριμινίτες και αφετέρου διότι τα νησιά μας απελευθερώθηκαν με τη συνδρομή του Ιερού Λόχου το 1944 από τον Γερμανικό ζυγό-Κατοχή.

Πρόσφατα, πραγματοποιήσαμε σχετική έρευνα, αναζητώντας τα ονόματα των ηρώων-πεσόντων Χιωτών που ανήκαν στο Σώμα αυτό και θυσίασαν τη ζωή τους κατά το ιερό χρέος προάσπισης της πατρίδας μας.

Έτσι, σε συνεργασία με τον <<ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΔΕΣΜΟ ΠΟΛΕΜΙΣΤΩΝ ΕΚΣΤΡΑΤΕΥΤΙΚΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ Μ. ΑΝΑΤΟΛΗΣ, ΡΙΜΙΝΙΤΩΝ-ΙΕΡΟΛΟΧΙΤΩΝ-ΝΗΣΟΙ ΑΙΓΑΙΟΥ - ΟΡΓΑΝΩΣH ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣHΣ>> (Φειδίου 2 & Χ. Τρικούπη/ Αθήνα) και την εξαίρετη, λίαν ευγενική και εξυπηρετική, Γενική Γραμματέα του κα Γεωργία Παπουτσάκη- Φλωρεντή, μας γνωστοποιήθηκαν τα ονόματα αυτά τα οποία και δημοσιεύουμε, τιμής ένεκεν και χάριν της ιστορίας και της μάθησης των νεοτέρων:

 

1.  

ΠΕΣΟΝΤΕΣ  ΧΙΩΤΕΣ περιόδου 1942-1944

 

ΣΤΗΝ ΤΥΝΙΔΑ

Α/Α     ΕΠΩΝΥΜΟ           ΟΝΟΜΑ        ΟΝ.ΠΑΤΡΘΣ            ΒΑΘΜΟΣ      ΕΤ.ΓΕΝ.      ΤΟΠΟΣ

1.-     ΓΕΩΡΓΑΛΑΣ           ΙΩΑΝΝΗΣ        ΓΕΩΡΓΙΟΣ            ΔΕΚΑΝΕΑΣ          1905        ΧΙΟΣ

 

ΣΤΟ ΕΛ ΑΛΑΜΕΙΝ

1.-    ΒΑΡΒΑΡΕΣΟΣ  ΣΩΤΗΡΙΟΣ      ΑΝΤΩΝΙΟΣ          ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ     1909    ΧΙΟΣ ΘΥΜΙΑΝΑ

2-     ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΣ          ΓΕΩΡΓΙΟΣ       ΝΙΚΟΛΑΟΣ               -«-                  1923     ΧΙΟΣ

3.-     ΚΟΥΜΑΚΗΣ            ΓΕΩΡΓΙΟΣ        ΜΙΧΑΗΛ              ΔΕΚΑΝΕΑΣ        1917    ΧΙΟΣ ΟΛΥΜΠΩΝ

4-      ΚΟΥΡΟΓΙΑΝΝΗΣ     ΜΗΝΑΣ           ΙΣΙΔΩΡΟΣ           ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ      1904    ΧΙΟΣ ΟΛΥΜΠΩΝ

5.-     ΜΠΙΡΛΗΣ                 ΙΩΑΝΝΗΣ       ΙΣΙΔΩΡΟΥ           ΔΕΚΑΝΕΑΣ          1917    ΧΙΟΣ

6.-      ΦΡΑΓΚΟΥΛΗΣ        ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ    ΓΕΩΡΓΙΟΣ           ΥΠ/ΔΕΚΑΝΕΑΣ    1913    ΧΙΟΣ

  

Από αριστερά Σταμ.Αντ. Καρυάμης - Γεώργ. Μιχ. Καριάμης - Ιωάνν. Μιχ. Καριάμης

ΣΤΟ ΡΙΜΙΝΙ

1.-    ΑΓΓΕΛΑΚΗΣ          ΝΙΚΟΛΑΟΣ    ΓΕΩΡΓΙΟΣ          ΥΠΟΔΕΚΑΝΕΑΣ  1919  ΧΙΟΣ

2.-    ΑΤΣΑΛΗΣ              ΙΩΑΝΝΗΣ      ΓΕΩΡΓΙΟΣ                -//-                 1914  ΧΙΟΣ ΒΕΑΚΗ

3.-     ΒΑΒΟΥΡΗΣ          ΝΙΚΟΛΑΟΣ    ΙΩΑΝΝΗΣ                -//-                 1922  ΧΙΟΣ

4.-     ΒΕΡΙΚΕΤΗΣ          ΠΑΝΤΕΛΗΣ    ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ            -//-                 1920  ΧΙΟΣ ΚΑΜΠΟΣ

5.-     ΓΑΓΓΑΣ                 ΔΙΟΜΙΔΗΣ     ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ    ΛΟΧΙΑΣ           1922  ΧΙΟΣ

6.-     ΓΙΑΚΟΥΜΗΣ       ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ  ΠΑΝΤΕΛΗΣ             -//-                1910  ΧΙΟΣ

7.-     ΓΙΑΝΝΟΥΛΗΣ     ΦΑΝΟΥΡΙΟΣ   ΝΙΚΟΛΑΟΣ         ΔΕΚΑΝΕΑΣ        1914  ΧΙΟΣ

8.-     ΓΚΙΑΛΑΣ               ΓΕΩΡΓΙΟΣ       ΙΩΑΝΝΗΣ       ΕΦ,ΥΠΟΛΟΧΑΓΟΣ1918  ΧΙΟΣ

9.-     ΚΑΠΕΤΑΝΑΚΗΣ   ΜΑΡΚΟΣ        ΣΠΥΡΙΔΩΝ        ΥΠΟΔΕΚΑΝΕΑΣ  1920   ΧΙΟΣ Ν,ΟΙΝΟΥΣΕΣ

10.-   ΚΑΡΥΑΜΗΣ         ΣΤΑΜΑΤΙΟΣ   ΑΝΤΩΝΙΟΣ            ΔΕΚΑΝΕΑΣ       1923   ΧΙΟΣ ΠΟΤΑΜΙΑ

11.-   ΚΟΥΒΑΚΑΣ           ΙΩΑΝΝΗΣ       ΓΕΩΡΓΙΟΣ         ΥΠΟΔΕΚΑΝΕΑΣ   1923   ΧΙΟΣ

12.-   ΜΑΡΗΣ                 ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ  ΜΙΚΕΣ                    -//-                   1924   ΧΙΟΣ

13.-   ΝΙΚΟΛΟΥΔΗΣ    ΚΛΕΟΒΟΥΛΟΣ  ΓΕΩΡΓΙΟΣ            ΔΕΚΑΝΕΑΣ 1911 ΧΙΟΣ ΑΜΑΛΗΣ ΒΟΝΙΣΗΣ

14.-    ΠΟΔΙΑΣ                ΝΙΚΟΛΑΟΣ     ΙΩΑΝΝΗΣ          ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ       1926   ΧΙΟΣ

15.-    ΣΥΡΑΚΗΣ              ΠΑΝΤΕΛΗΣ    ΚΩΝ/ΝΟΣ       ΥΠΟΔΕΚΑΝΕΑΣ     1923   ΧΙΟ

 

Προσωπικά, για μια ακόμη φορά, θα προτρέψω τους απογόνους-συγγενείς των ηρώων αυτών, καθώς και όσων υπηρέτησαν στον Ιερό Λόχο ή/και έλαβαν μέρος στις μάχες Τύνιδας-Ελ Αλαμέιν και Ρίμινι (και γνωρίζω ότι στη Χίο είναι πολλοί) να συντονιστούν και να επανιδρύσουν στη Χίο το παράρτημα του Πανελληνίου Συνδέσμου Ριμινιτών- Ιερολοχιτών, που ήσαν ενεργά μέλη μέχρι τον θάνατό τους οι γονείς και παππούδες τους, τιμώντας τη μνήμη τους και μεταλαμπαδεύοντας στους νεότερους το έργο και την αγάπη τους για την μητέρα πατρίδα.

       Όποιος εξ αυτών ενδιαφέρεται μπορεί να επικοινωνήσει μαζί μου (Κιν. Τηλ.: 6945268095 ή στο email: geofotpapchi@yahoo.gr, ώστε να επανασυσταθεί το παράρτημα της Χίου του Πανελληνίου Συνδέσμου Ριμινιτών και Ιερολοχιτών.

        Ευχαριστώ θερμά την Γενική Γραμματέα του Συνδέσμου κα Γεωργία Παπουτσάκη- Φλωρεντή για την συνεργασία και την πληροφόρηση που μου παρείχε.

        Τέλος, θεωρώ απαραίτητο ο Δήμος Χίου να δώσει τα ανωτέρω ονόματα των πεσόντων ηρώων σε ανώνυμες οδούς στο νησί μας ή έστω την ευρύτερη ονοματοδοσία <<Χιωτών Ριμινιτών και Ιερολοχιτών>>, φιλοτεχνώντας και τοποθετώντας ανάλογη αναθηματική στήλη, όπως έχουν πράξει οι νησιωτικοί Δήμοι Λέρου, Κω, Σάμου, κλπ.-

                                                        Χίος, 04-11-2022

                                              Γεώργιος Φωτ. Παπαδόπουλος