ΤΑ ΤΑΜΠΑΚΙΚΑ ΚΑΙ ...

ΟΙ ΠΕΝΤΕ ΚΑΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΜΥΛΟΙ ΤΟΥΣ....

ΟΙ ΕΝΤΕΚΑ ΔΗΛΑΔΗ!

( Τρεις, πουθενά).

Α!  Και να σας πω, τους βάφτισα ... αν έχετε αντίρρηση για τα ονόματα, δεκτές οι προτάσεις ονοματοδοσίας ...

Αν μου ξέφυγε κανένας, σόρυ βρε παιδιά...

Έτσι έχουμε δύο ομάδες ανεμόμυλων, σε δυο γλώσσες ξηράς, μπροστά από τα Ταμπάκικα. Η πρώτη ομάδα, η αγαπημένη μου, ακριβώς απέναντι από την εκκλησούλα του Α. Υπατίου, περιλαμβάνει 5 μύλους, ερείπια όλοι, δυστυχώς. Ερείπια επίσης είναι και οι αποθήκες που τους περιέβαλλαν, και που λειτουργούσαν ταυτόχρονα σαν τείχος ή κυματοθραύστες, προστατεύοντάς τους. Δεν είχαν όλοι οι μύλοι αποθήκες, και ορισμένοι είχαν μόνο προστατευτικά τοιχία.

Ο πέντε μύλοι. Του ενός φαίνεται μόνο η στρογγυλή του βάση

Μα τι δουλειά είχαν εκεί οι μύλοι; 

Άλεθαν βελανίδι ή φλοιό πεύκου για τη δέψη των δερμάτων.     

(Τι θα πει αυτό;)

Η βελανιδόκουπα και ο πίτυκας (πευκοφλοιός) που ήταν τα κύρια δεψικά υλικά, αλέθονταν σε χοντρό κόκκο σε ειδικούς μύλους, χύνονταν σε μια δεξαμενή, καλυπτόταν με θερμό νερό και έμεναν εκεί για τουλάχιστον μια νύχτα, ώστε να «μελώσουν» και να γίνουν ένα παχύρρευστο υγρό.

                               

Και τι είναι τα Ταμπάκικα;

Τι θα πει βυρσοδεψία; 

Λέγεται η τέχνη της κατεργασίας των δερμάτων (βύρση). Λέγεται και ταμπάκικο. Τα Ταμπακαριά, που ακούμε και σήμερα, που λειτουργούσαν επί πολλά χρόνια στη Χίο και όχι μόνο, φυσικά, ήταν μια σπουδαία βιοτεχνία, έδινε πολλά κέρδη στον Χιώτη και όχι μόνο. Και φυσικά, κοντά στα Ταμπάκικα, υπήρχαν, παλιά, τα Σφαγεία.

                   

                     

                     Η άλλη ομάδα, ακριβώς απέναντι. Σε καλή κατάσταση 

Η βυρσοδεψία κατεργάζεται τα ακατέργαστα δέρματα της κατσίκας, προβάτου, βοδιού, αλόγου κ.λπ. και τα μεταβάλλει σε τέλεια δέρματα (κατεργασμένα), τα οποία αγόραζαν οι υποδηματοποιοί και άλλοι τεχνίτες που ασχολούνταν με την κατασκευή δερμάτινων ειδών. Τα κατεργασμένα δέρματα δεν τα προσβάλλουν η υγρασία και οι διάφοροι μικροοργανισμοί. Με την κατεργασία γίνονταν αδιάβροχα και ελαστικά.

                       

Ένας από τους τρεις μύλους

   

ΟΜΩΣ, πριν αρχίσει η πραγματική δέψη, τα δέρματα τοποθετούνται για ένα διάστημα μέσα σε νερό, για να μαλακώσουν. Μετά την εκδορά του ζώου και παρά την αποξήρανση του δέρματος, εξακολουθεί να παραμένει επάνω αρκετή ποσότητα λίπους. Συγχρόνως το δέρμα τεντώνεται πάνω σε ειδικά ξύλινα πλαίσια με την εσωτερική πλευρά πάντα προς τα κάτω. Στη θέση αυτή παραμένει μέχρι που να διαπιστωθεί ότι το λίπος έχει φύγει και έχει καθαρίσει. Μετά αρχίζει η πραγματική διαδικασία της δέψης. Η διαδικασία αυτή συνίσταται στις συνεχείς πλύσεις του δέρματος στην εσωτερική του πλευρά με διάλυμα που αποτελείται από στυπτηρία, αλάτι και σόδα. Πολύ βρώμικη δουλειά, βρωμερή και επικίνδυνη. Φανταστείτε ότι οι εργάτες εισέρχονταν και αυτοί μέσα για να ολοκληρώσουν την διαδικασία. Το νερό στο οποίο εισέρχονταν ήταν γεμάτο βακτήρια, έντερα, αίμα και κόπρανα ζώων. Η παραμικρή αμυχή στο σώμα τους μπορούσε να προκαλέσει μόλυνση - ακόμα και τον θάνατο.

Οι 4 μύλοι της δεύτερης ομάδας

                               

Ας ξαναγυρίσουμε στους μύλους και στη δεύτερη ομάδα που κηρύχθηκε διατηρητέα το 1962 και αποκαταστάθηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Δυστυχώς οι αποθήκες αυτών δεν αποκαταστάθηκαν και είναι ερείπια. Τι κρίμα.

Και η τελευταία ομάδα περιλαμβάνει 2 μύλους, σε καλή κατάσταση, στο χώρο μεταξύ εκβολής χειμάρρου Αγίας Ειρήνης (Κάνδηλος ποταμός) και ιχθυόσκαλας.

Δέσποινα Καραγιάννη 

ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ Η ΚΥΠΡΟΣ

Σαν σήμερα η Κύπρος μας

Σαν σήμερα η Κύπρος

Ακολούθησε την οδό του σταυρού και του μαρτυρίου.

Οι γραμματείς και οι φαρισαίοι,

μα πιο πολύ το άνομο πλήθος των προδοτών ,

της καρδιάς και των ονείρων των ανθρώπων και των λαών

την κρατούν ακόμα σταυρωμένη

Αχ ποιος είναι εκείνος ο πόνος ο μεγάλος

που τον καταπίνει συνέχεια ο χρόνος…

κι έρχονται συνέχεια τα νιάτα του κόσμου ….

διεκδικώντας ζωή και όνειρα

κι << αγάπησαν τόσο >> που πεθαίνουν

πάνω στον ιστό της σημαίας της αγάπης

της ελευθερίας και της ανθρωπιάς

από σφαίρες κατασκευασμένων ηλιθίων

μισθοφόρων του μίσους

ΚΥΠΡΟΣ - ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ                                                            

…. Ευκλείδη ……. Σολωμέ …

κι όλα εκείνα τα παλικάρια

που σας σκέπασε η σιωπή μας …

δεν μπορώ να κρατήσω τα δάκρυα μου

ΜΑΝΩΛΗΣ ΦΥΣΣΑΣ                                                                                      Α Μηχ/κος Ε.Ν.

ΕΥΦΡΟΣΥΝΟ ΞΑΦΝΙΑΣΜΑ

ΑΧ  ΑΥΤΑ  ΤΑ  ΚΡΙΝΑΚΙΑ  ΤΗΣ  ΑΜΜΟΥ....

Αγαπητέ καλέ φίλε καπετάν Μιχάλη,

Για πολλοστή φορά κατάφερες να με ξαφνιάσεις ευφρόσυνα και μάλιστα την πιο καλή ώρα αυτής της βάρδιας 04:00-08:00, τότε που το βαπόρι ησυχάζει, ημερεύει  από τα  ζόρια της μέρας, τότε κάπου εκεί στο βάθος αρχίζει να σηκώνεται ο ήλιος και να αχνίζει από τη ζέστα η κουβέρτα. Και τα χελιδονόψαρα που πέσανε απρόσεχτα πάνω , αφήνουν το τελευταίο τους σπάραγμα.

Τα κρινάκια της άμμου που ανέφερες μαζί με το ταπεινό μου ποίημα, με αναστάτωσαν.

Γιατί όποτε τα βλέπω αλλά και όποτε τα ονειρεύομαι, εντελώς μαγικά-ντρέπομαι να πω αυτόματα γιατί χαλάω τη στιγμή-η λευκότητά τους με συνεπαίρνει και η ευωδιά τους με ζαλίζει.

                                             Κρινάκια της άμμου

Κάθε καλοκαίρι  μα κάθε καλοκαίρι, όσο θυμάμαι τον εαυτό μου έχω ταυτίσει σχεδόν εμμονικά  θα έλεγα τα κρινάκια της άμμου με τις διακοπές, τη ραστώνη, το τραγούδι των τζιτζικιών, τη κατακόκκινη γλυκάδα του καρπουζιού, το αλμυρό αποτύπωμα πάνω στος ώμους του αλατιού της θάλασσας, το στιγμιαίο τύφλωμα της αντιλιάς πάνω σε ασβεστωμένο τοίχο σε κάποιο νησί.

Αλλά τα κρινάκια είναι το κάτι άλλο.

Η ταπεινή λευκότητά τους, η ευγενική ευωδιά που εκπέμπουν ανακατεμένη με το σούρσιμο του κύματος πάνω στην άμμο, αυτή που αλλάζει διαρκώς χρώματα με το πήγαινε έλα της άκρης κύματος που σκάει, με αφήνουν άφωνο και εκστατικό.

Κάθομαι λοιπόν που λέτε παραδίπλα τους , σε διακριτική απόσταση και τα παρατηρώ. Ενίοτε αφήνω τη φαντασία μου να καλπάσει , να τρέξει στην ακτογραμμή, σαν το μικρό παιδί του πίνακα που ζωγράφισε ο Salvador  Dali, που για να κάνει σκιά, πιάνει την επιφάνεια της θάλασσας και σα σεντόνι τη σηκώνει ξεδιάντροπα.

Τις πιο πολλές φορές, σκύβω σαν να κάνω μετάνοια και σιωπηλά, κρατώντας την αναπνοή μου.  Αλλά χθες, εκεί που σκεφτόμουν και ονειρευόμουνα στον ξύπνιο μου, εκεί που λες σαν να ήλθε ένα πέπλο και με σκέπασε. Και ναι, ανάμεσα στον θρασύ φλοίσβο, που τραβολογάει τα μικρά βότσαλα, ακούω:  τον στοίχο του Ν΄ Ψαλμού του Δαυίδ, του 50ου , αυτού της μετάνοιας. «Ραντιείς με υσσώπω και καθαρισθήσομαι. Πλυνείς με και υπέρ χιόνα λευκανθήσομαι...»

ΚΡΙΝΑΚΙΑ ΤΗΣ ΑΜΜΟΥ

Προς τον Άγιο Φανούριο, λίγο πριν εκεί

ανάμεσα στους μύλους και στην παλιά ηλεκτρική

ξεκάμπισαν των κυμάτων ολόλευκα αρνάκια

και φύτρωσαν στην άμμο ξαφνικά κάτασπρα κρινάκια

Ρίζωσαν στην άμμο να βοσκάνε

του ήλιου τις αχτίνες να ρουφάνε

να αναριγούν σε κάθε ρίπισμα της λαβαντάρας

της Όστριας, του Πουνέντη, του Γαρμπή και της αντάρας

Μένουν εκεί δα κι αναμετρούνε

πόσα μύρια χίλια κύματα περούνε

από το Βίντσι ίσαμε του Οργινού τον κάβο

πριν καταντικρύ τελικά απαγκιάσουνε στην άμμο

και η ευωδιά τους μαγνήτης  γίνηκε

τρελό πανηγύρι πάνω τους ολούθε στήθηκε

τι βουητό από τούτο το μελίσσι;

ξέφρενο στήσαμε οι σφήγκες και οι λήτζες ξανά το ραβαΐσι

Γεώργιος Κανάκης

Για αυτή την ευκαιρία αγαπητέ φίλε και τολμώ να πω συνάδελφε σε ευχαριστώ από καρδιάς και σου εύχομαι, εκεί στη μυροβόλο Χιό να περνάς καλά.

Γεώργιος Κανάκης

ΔΗΜΟΣ ΧΙΟΥ                     Χίος, 07/07/2017

     

       Γραφείο Αντιδημάρχου Πρόνοιας

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Στα πλαίσια της κοινωνικής-προνοιακής του πολιτικής, ο Δήμος Χίου, διέθεσε ικανή ποσότητα τροφίμων (120 kgr οσπρίων), εκ μέρους του Κοινωνικού του Παντοπωλείου, στο Γηροκομείο Κάμπου <<ΖΩΡΖΗΣ ΜΙΧΑΛΗΝΟΣ>>. Η ποσότητα αυτή προήλθε από δωρεά φιλανθρωπικού Σωματείου των Αθηνών κατόπιν προτροπής μας. Επίσης, είδη προσωπικής υγιεινής διατέθηκαν στους τροφίμους του προγράμματος <<ΨΥΧΑΡΓΩΣ>> στο Νεοχώρι.-

Γιώργος Φωτ. Παπαδόπουλος

Αντιδήμαρχος Πρόνοιας