Τα άνθη των αισθημάτων και συναισθημάτων του επιταφίου στην Κυδιάντα

Άγιος Γιάννης - Κυδιάντας Χίου

 

Τα λούλουδα, ή άνθη, στολίζουν ματιές και καρδιές με οδηγό τα αισθήματα…

Τα αισθήματα είναι τα λουλούδια της καρδιάς,   που όμως έχουν για πηγή τους τις αξίες όπως η διάκριση η αγάπη η πίστη κι η ελπίδα … κ.λ.π.

Τα λούλουδα και τα αγριολούλουδα καθώς τα βλέπουμε στη φύση στους κήπους και τους αγρούς  η όταν με αυτά έχουμε στολίσει …. αποτελούν και πρέπει να αποτελούν αντίκρισμα και προέκταση της αλήθειας των αισθημάτων και των συναισθημάτων μας

Αν αυτό δεν συμβαίνει τότε δυστυχώς έχουν καταφέρει, η κενοδοξία η μισαλλοδοξία  ο εγωισμός η επιδειξιμανία κι ο ναρκισσισμός  να αναιρέσουν και να καταργήσουν  την αντιστοιχία λουλουδιών  - αισθημάτων  αφήνοντας την καρδιά μας  αδειανή και κρύα ….

ο ερειπιώνας της  Κυδιάντας - Στο ΝΑ άκρο ο Ιερός Ναός του Άγιου Γιαννιού

Θυμάμαι στα παιδικά μου χρόνια όταν στολίζαμε τον επιτάφιο του Χριστού πόσο καλά δούλευε αυτή η αναλογία  σχέσης λουλουδιών – αισθημάτων …

Μα θυμάμαι επίσης με πολλή νοσταλγία  τις φορές εκείνες που με προτροπή ( και καθιέρωση ) του φίλου μου Μιχάλη Καριάμη όπου πηγαίναμε πολύ πρωί της Μεγάλης Παρασκευής στην έρημη Κυδιάντα ( Το χωριό καταγωγής του φίλου μου, ακατοίκητο πλέον )

Τα παιδιά κι οι γυναίκες δρόμο – δρόμο  στο ανέβασμα με τα πόδια μάζευαν λουλούδια  κι αγριολούλουδα …

Φτάνοντας στην  χωριό-εκκλησιά τ’ Άη Γιαννιού στόλιζαν απλά και απέριττα  τον ταπεινό επιτάφιο και στεφάνωναν  την εικόνα της μαυροφορεμένης Παναγιάς …

Άναβαν τα 4 κεριά του επιταφίου από μελισσοκέρι, ενώ τα μανουάλια γεμάτα από τα κεριά του εκκλησιάσματος φώτιζαν και γέμιζαν την εκκλησιά με μια ατανυκτική  γλύκα…

Εκείνα τα ταπεινά λουλούδια κι αγριολούλουδα που στόλιζαν τον Νεκρό Χριστό ήταν πραγματικά όλη η προέκταση κι αλήθεια της καρδιάς όλων των παρευρισκομένων

Τα μάτια  όλων ήταν γεμάτα με την αυθόρμητη  αθωότητα των λουλουδιών που στόλιζαν τον νεκρό Χριστό  και την μαυροφορεμένη Παναγιά…

 Κυδιάντα Χίος - Επιτάφιος Θρήνος των απογόνων των κατοίκων της 

Το ιλαρό  φως των κεριών ανάδευε    γνήσια κατάνυξη  και μια  σιωπηλή συγκίνηση,    καθώς το δοξαστικό  «Σε τον αναβαλλόμενον φως ώσπερ ιμάτιον»  τρυπάει τις καρδιές μας και δάκρυα θολώνουν το βλέμμα …

Πῶς σε κηδεύσω Θεέ μου; ἢ πῶς σινδόσιν εἰλήσω;
ποίαις χερσὶ δὲ προσψαύσω τὸ σὸν ἀκήρατον σῶμα;

 

Ακολουθεί  η περιφορά σεμνά,  γύρω από την εκκλησιά τρεις φορές

Περιφορά Επιταφίου Κυδιάντας- Ψέλνουν οι κκ. Εμ. Φύσσας και Κων. Τσίγκος. Ακολουθεί ο Μιχ. Καριάμης με τον Ιερό και Τίμιο Σταυρό

Η καμπάνα προεξάρχει κτυπώντας πένθιμα πάνω στον πρίνο που βλέπει την ανατολή και τα βουνά της Ιωνίας.   

 Το «Η ζωή εν τάφω» στη συνέχεια ξεχείλιζε τόσο δυνατά που γέμισε με τη φωνή μας ο πανάρχαιος πρίνος στην αυλή της εκκλησιάς.  

Ενώ  τα γύρω κυπαρίσσια νόμιζες λύγισαν  από ευλάβεια και συγκίνηση

 Το μοιρολόγι της Παναγιάς τέλος ήταν το καταστάλαγμα που άγγιξε όλους κατάβαθα χρωματίζοντας έντονα το ανθρώπινο  υπαρξιακό μας δράμα

 Οι Γυναίκες απόγονοι των Κυδιαντούσαινων, ψάλουν το μοιρολόι της Παναγιάς, στην παραλλαγή του χωριού τους. Ανάμεσα τους, στην πρώτη γραμμή η κ. Φωτεινή Καριάμη, μια εκ των τριών γυναικών που το διάσωσαν από την λήθη  (οι άλλες δυο ήταν η αδερφές Ανθή Καριάμη και Δροσούλα Φερεντίνου το γένος Μπουσσέ ) 

Περισυλλογή ιερή … ναι … την ώρα που χαμογελά δροσερά η άνοιξη κι ο ήλιος χρυσώνει σιγά - σιγά το ρόδινο πρωινό του χαμόγελο …

Με το πέρας της μέθεξης των στολισμάτων των ύμνων και των εγκωμίων, οι γυναίκες πρόσφεραν καφέ και άλλα  κεράσματα με ανταλλαγές ευχών … για λίγη ώρα …

Και μετά, αναχώρηση,  για τον Άγιο Γιάννη στην Λαγκάδα, στην ακολουθία των μεγάλων ωρών και της αποκαθήλωσης  …  

 Μετά το πέρας των ''Δρώμενων της Κυδιάντας'', ακολουθεί παραδοσιακό νηστίσιμο κέρασμα για όλο το εκκλησίασμα. 

Δοξαστικό Μ. Παρασκευής

Σὲ τὸν ἀναβαλλόμενον τὸ φῶς ὥσπερ ἱμάτιον, καθελὼν Ἰωσὴφ ἀπὸ τοῦ ξύλου σὺν Νικοδήμῳ, καὶ θεωρήσας νεκρόν, γυμνόν, ἄταφον, εὐσυμπάθητον θρῆνον ἀναλαβών, ὀδυρόμενος ἔλεγεν·

Οἴμοι γλυκύτατε Ἰησοῦ· ὃν πρὸ μικροῦ ὁ ἥλιος ἐν Σταυρῷ κρεμάμενον θεασάμενος, ζόφῳ περιεβάλλετο, καὶ ἡ γῆ τῷ φόβῳ ἐκυμαίνετο, καὶ διερήγνυτο τοῦ ναοῦ τὸ καταπέτασμα· ἀλλ' ἰδοὺ νῦν βλέπω σε δι' ἐμὲ ἑκουσίως ὑπελθόντα θάνατον.

Πῶς σε κηδεύσω Θεέ μου; ἢ πῶς σινδόσιν εἰλήσω; ποίαις χερσὶ δὲ προσψαύσω τὸ σὸν ἀκήρατον σῶμα; ἢ ποῖα ᾄσματα μέλψω τῇ σῇ ἐξόδῳ, Οἰκτίρμον; Μεγαλύνω τὰ πάθη σου ὑμνολογῶ καὶ τὴν ταφήν σου, σὺν τῇ ἀναστάσει, κραυγάζων· Κύριε δόξα σοι.

Μετάφραση

Εσένα, που το φως φοράς σαν ιμάτιο, όταν κατέβασε από τον Σταυρό ο Ιωσήφ μαζί με τον Νικόδημο και (σε) αντίκρισε νεκρό, γυμνό, άταφο, άρχισε ευσυμπάθητο θρήνο και έλεγε οδυρόμενος: "Αλίμονο γλυκύτατε Ιησού, που, πριν λίγο, επειδή (σε) είδε ο ήλιος να κρέμεσαι στον Σταυρό, τυλίχθηκε με σκοτάδι και η γη από τον φόβο εσείετο 

και σκιζόταν το καταπέτασμα του ναού. Αλλά, να, τώρα σε βλέπω για μένα να έχεις υποστεί με την θέλησή σου θάνατο. Πως θα σε κηδεύσω Θεέ μου; και πως θα σε τυλίξω με σεντόνια; Με ποια χέρια θα πιάσω το πάναγνό σου σώμα; και ποια τραγούδια θα ψάλλω στην κηδεία σου Οικτίρμονα; Δοξάζω τα πάθη σου, υμνολογώ και την ταφή σου μαζί με την ανάσταση και κραυγάζω: Κύριε δόξα σοι."

Μανώλης Φύσσας