ΔΙΕΥΧΑ, ΕΝΑ ΟΜΟΡΦΟ ΧΩΡΙΟ ΤΗΣ ΧΙΟΥ

Νέες Χιακές Εκδόσεις

Στυλιανού Π. Γιαλιά:

ΔΙΕΥΧΑ, ΕΝΑ ΟΜΟΡΦΟ ΧΩΡΙΟ ΤΗΣ ΧΙΟΥ – ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΑΙΩΝΕΣ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Του Γιώργου Φωτ. Παπαδόπουλου- Μέλους της Ένωσης Ελλήνων Λογοτεχνών

          <<Όλβιος όστις ιστορίης έσχε μάθησιν>> (Ευριπίδης)

          Σε καιρούς χαλεπούς, όπως οι σημερινοί, αλλά και σε κάθε χρονική περίοδο, η καταγραφή της ιστορίας και της παράδοσης κάθε τόπου, συνιστά πράξη πολιτισμού και ανάδειξης της ανθρώπινης δραστηριότητας.

          Έτσι, η έκδοση βιβλίων με την λαογραφία, την παράδοση, τα ήθη και έθιμα, τη ζωή της υπαίθρου και των χωριών του νησιού μας, με μεγάλη χαρά και ικανοποίηση γίνεται δεκτή από τους αναγνώστες και μελετητές της τοπικής ιστοριογραφίας και λαογραφίας.

          Τρανό, πρόσφατο, παράδειγμα, η όμορφη έκδοση του συμπολίτη μας κ. Στυλιανού Π. Γιαλιά, Συντ/χου Πλοιάρχου Ε.Ν., με τίτλο <<Διευχά- Ένα όμορφο χωριό της Χίου – Τέσσερις αιώνες ιστορία και παράδοση>>. Πρόκειται για ένα νέο βιβλίο, 150 σελίδων, από τις εκδόσεις <<Άλφα Πί>> του Γιάννη Παληού και των συνεργατών του, όπου ο συγγραφέας του, κ. Στυλιανός Π. Γιαλιάς, φρόντισε με μεγάλη αγάπη και κόπο ψυχής να αποτυπώσει κάθε στοιχείο που αφορά στην ιστορία, λαογραφία και παράδοση του χωριού του, Διευχά, της Δημοτικής Ενότητας Αμανής, στους νότιους πρόποδες του Πελλιναίου όρους της Βόρειας Χίου.

          Λαμβάνοντας υπόψη μας ότι, πολλά είναι τα χωριά της Βόρειας Χίου τα οποία ΄΄φυλλορροούν΄΄ και τείνουν να ερημωθούν, αποκτά ιδιαίτερη αξία η καταγραφή της ιστορίας και της ζωής των κατοίκων των χωριών αυτών, διαχρονικά, μάλιστα από ανθρώπους που οι ίδιοι έζησαν έντονα σ΄ αυτά την κοινωνική τους βιοτή.

          Ο συγγραφέας έχει διαιρέσει το όλο έργο του σε εννέα (9) επιμέρους κεφάλαια, ανά είδος καταγραφής.

          Στο πρώτο κεφάλαιο γίνεται ένα Οδοιπορικό από την πόλη της Χίου μέχρι τα Διευχά. Στο δεύτερο κεφάλαιο καταχωρείται η ιστορία του χωριού και της γύρω περιοχής, καθώς και η συμμετοχή των χωριανών στους εθνικούς αγώνες.  Στο τρίτο κεφάλαιο καταγράφεται ο τρόπος οικοδόμησης των κτισμάτων του χωριού, η ρυμοτομία και οι εργασίες για την επιβίωσή του. Στο τέταρτο κεφάλαιο αναφέρονται οι ασχολίες των κατοίκων, οι καλλιέργειες, η ύδρευση, το πότισμα, τα προϊόντα, οι πηγές νερού, οι θρύλοι και οι δοξασίες για φαντάσματα που εμφανίζονταν !

          Στο επόμενο κεφάλαιο γίνεται μνεία στα ήθη και έθιμα του χωριού. Ακολούθως, ιδιαίτερο κεφάλαιο αναφέρεται στην Εκκλησία, τα σχολεία του χωριού και την εκπαίδευση. Στη συνέχεια, σε αυτοτελές κεφάλαιο καταγράφονται οι Κοινοτικές υποδομές και τα έργα για τη βελτίωση της ζωής των κατοίκων, αλλά και η κοινωνική πρόνοια για τους κατοίκους των μικρών χωριών εν γένει. Ακόμη, στο επόμενο κεφάλαιο, αναφέρονται τα αγροτικά εργαλεία της εποχής εκείνης, αλλά και ο τρόπος κατασκευής και χρήσης τους.

Στο τελευταίο κεφάλαιο περιγράφονται οι σχέσεις και οι δεσμοί των κατοίκων του χωριού με τη Μονή Μουνδών. Ως γνωστόν, η Μονή Μουνδών, που αποτελεί ένα θρησκευτικό, μοναστικό, αλλά και αρχαιολογικό-αρχιτεκτονικό κόσμημα στην ευρύτερη περιοχή της Βόρειας Χίου, υπάγεται γεωγραφικά στην Τοπική Κοινότητα Διευχών και απετέλεσε τον βασικότερο πυρήνα-παράγοντα ίδρυσης του χωριού και ζωής του, επί αιώνες.

Ο συγγραφέας, στο βιβλίο του, μιλά για μια ιστορία τεσσάρων και πλέον αιώνων στο χωριό, άρρηκτα συνδεδεμένη – καλύτερα πλήρως ταυτισμένη – με την ίδρυση και λειτουργία της περίφημης Μονής Μουνδών. Αξίζει να σημειωθεί ότι, για τη Μονή Μουνδών, διδακτορική διατριβή εκπόνησε ο αείμνηστος Λυκειάρχης, Καθηγητής Θεολογίας (και καθηγητής μου) Ανδρέας Αξιωτάκης.

Ο συγγραφέας, το βιβλίο του αφιερώνει <<στη μνήμη των γονέων του, που ήταν από τους τελευταίους που έφυγαν από το χωριό σε βαθιά γεράματα, στη μνήμη του Νικολάου Μπόη και της αδελφής του πατέρα του, Ειρήνης Μπενέκου, που ήταν οι πηγές όπου άντλησε τις πληροφορίες που γράφει, όπως τους υποσχέθηκε από μικρό παιδί, για να διατηρηθεί από εδώ και στο εξής, γραπτώς, η παράδοση για το χωριό τους>>. Επίσης, στον επίλογο του πονήματός του, εκφράζει τις ευχαριστίες του <<στον συγχωριανό του κ. Κων/νο Ν. Λιούδη για την ανάληψη κάλυψης των εξόδων της έκδοσης του βιβλίου, εις μνήμην του παππού του, Γεωργίου Νικ. Λιούδη και των γονέων του, Νικολάου και Μαρίας>>.

Τα έσοδα από την πώληση του θα διατεθούν για την ενίσχυση του Ι. Ναού Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού Διευχών.

Πραγματικά, αξίζουν θερμά συγχαρητήρια στον κ. Στυλιανό Π. Γιαλιά για τον κόπο και την προσπάθεια που κατέβαλε, προκειμένου να φθάσει στο αίσιο αυτό αποτέλεσμα, καταγράφοντας την ιστορία και την παράδοση του χωριού του, παραδίδοντας το έργο αυτό ως πολύτιμη παρακαταθήκη στις επόμενες γενιές, αλλά και κοινωνώντας τα γραφόμενά του στους συγχωριανούς του, όπου γης.

Για να θυμούνται οι παλαιότεροι και να  μαθαίνουν οι νεότεροι !-