ΕΥΣΕΒΙΑ - ΑΝΩΤΕΡΗ ΕΚΔΗΜΩΣΗ ΣΕΒΑΣΜΟΥ

Η ευσέβεια ως η ανώτερη εκδήλωση σεβασμού  στο σώμα της παράδοσης  μας, στις ανθρώπινες σχέσεις και στο περιβάλλον .

Σε καθημερινή βάση παρακολουθώντας την τοπική αλλά και διεθνή επικαιρότητα γίνεται αντιληπτή όλο και περισσότερο μια ισοπέδωση των αξιών στις σχέσεις των ανθρώπων .

Το περιβάλλον συνέχεια μολύνεται και καταστρέφεται σαν αποτέλεσμα να εμφανίζονται ακραία καιρικά φαινόμενα και καταστροφές. Και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει που θα σταματήσει τούτος ο κατήφορος. Νόμοι επί νόμων προσπαθούν να αναχαιτίσουν την ανεύθυνη συμπεριφορά και την αυθαιρεσία των ανθρώπων, αλλά και των μεγάλων συμφερόντων δηλ. πάλι των ανθρώπων. Και όλα αυτά  δείχνουν  την σχεδόν ολική απουσία του πραγματικού σεβασμού αλλά και της ανώτερης εκδήλωσής του της «ευσέβειας». Και είναι ανώτερη αυτή η εκδήλωση γιατί σχετίζει τον άνθρωπο με το Θείον (Θεό) με ένα μοναδικό τρόπο που περνά από τα μονοπάτια της αρμονίας της φύσης, της ελευθερίας και της θυσίας  ( με την έννοια της υπέρβασης ). Να λοιπόν ο ορισμός του ευσεβούς, του Ιεροκλή.

«ΕΥΣΕΒΗΣ ΕΙΝΑΙ ΕΚΕΙΝΟΣ ΠΟΥ ΚΑΤΕΧΕΙ ΤΗΝ ΘΕΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΕΙΣ ΤΟ ΘΕΙΟΝ ΩΣ ΑΡΙΣΤΗ ΤΙΜΗ ΤΗ ΔΙΚΗ ΤΟΥ ΤΕΛΕΙΩΣΗ (τελειοποίηση )» .

«ΚΑΘΕ ΑΝΘΡΩΠΟΣ  ΠΡΟΣΠΑΘΩΝΤΑΣ ΚΑΤ’ ΑΛΛΟ ΤΡΟΠΟ ΝΑ ΤΙΜΗΣΕΙ ΤΟ ΘΕΙΟΝ ΚΑΙ ΜΗ ΠΡΟΣΦΕΡΟΝΤΑΣ ΩΣ ΘΥΣΙΑ ΤΟΝ ΙΔΙΟ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΤΟΥ, ΓΙΝΟΜΕΝΟΣ ΠΑΡΑΝΑΛΩΜΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΕΥΠΟΡΙΑΣ , ΕΚΤΕΛΕΙ ΠΡΑΞΗ ΑΧΡΗΣΤΗ ΚΑΙ ΜΑΤΑΙΗ.

ΙΕΡΟΚΛΗΣ  Νεοπλατωνικός φιλόσοφος 5ος μ.Χ. αιώνας

Λέξεις κλειδιά θεία επιστήμη και άριστη τιμή. Σημεία αναφοράς που ορίζουν κατεύθυνση και ποιότητα για την τελείωση (τελειοποίηση του ανθρώπου, διαδικασία που ποτέ δεν σταματά όσο ζούμε). Η έννοιας της τελείωσης,  σε συνδυασμό, με την έκφραση γινόμενος παρανάλωμα εξωτερικής ευπορίας, προσφέρει (εννοεί να προσφέρει ) τα περιθώρια σε όλες τις ανθρώπινες δυνατότητες (στο κατά δύναμη ) να αποδεχθούν τον ορισμό χωρίς ίχνος δογματισμού, αλλά μόνο με οδηγό την ελεύθερη βούληση.

Έτσι εντοπίζεται και οριοθετείται αυτόματα το μέτρο της ελεύθερης έκφρασης και του σεβασμού  ως αποτέλεσμα προσπάθειας, αρχικά, εσωτερικής ζύμωσης, που στη συνέχεια ακτινοβολείται και καθιερώνεται  εξωτερικά στην κοινωνία.Η έννοια θυσία του εαυτού δεν περιέχει κάποιο αντίκρισμα σε προσωπικό (με την στενή αντίληψη} όφελος αλλά υπερβαίνει τον εαυτό καθιερώνοντας τις αξίες της ελπίδας και της αγάπης . (υπερβατικές αξίες). Το όφελος  κατά συνέπεια είναι και η εσωτερική, μα και η κοινωνική μας ισορροπία

Από την άλλη μεριά η θυσία ως επιλογή εμπεριέχει το δίλημμα ως υπομόχλιο δίλημμα δηλαδή αν μπροστά στο σταυροδρόμι,   να διαλέξουμε ή όχι, το δρόμο της θυσίας μικρής ή μεγάλης. Και το δίλημμα, είναι παιδί της ελεύθερης βούλησης. Η θυσία επομένως αποτελεί αρίστη τιμή προς το Θείον ( Τον  Θεό ) και έχει επομένως αξία, γιατί είναι ( ή εφόσον είναι )ελεύθερη επιλογή …..

Το Θείον ( Ο Θεός ) αποτελεί το ύψιστο σημείο αναφοράς, που για να το τιμήσει ο άνθρωπος, τελειοποιείται συνέχεια θυσιάζοντας την ιδιοτέλεια του και καλλιεργώντας τον σεβασμό   βελτιώνοντας τις σχέσεις του με τους άλλους ανθρώπους.

Αυτή η προσφορά  αποτελεί άριστη τιμή προς το Θείον ( Τον Θεό ). Εναρμονίζεται με ένα λόγο (ο ευσεβής άνθρωπος ) με τη φύση (δημιουργία) και μαθαίνει να την κατανοεί  να την σέβεται να την αγαπά και να μην την καταστρέφει. (διευρύνεται επομένως συνειδησιακά σε κοινωνικό και οικολογικό επίπεδο )

Η τελείωση δεν εννοείται διαφορετικά δηλαδή με εχθρική ή αρνητική  συμπεριφορά προς τον συνάνθρωπο και τη φύση, αφού είναι θεία επιστήμη. Η θυσία του ίδιου του εαυτού μας δεν είναι άλλο από την θυσία πρώτα-πρώτα  του εγωισμού και του ατομικισμού μας. (Και είναι τόσο απαραίτητη ιδιαίτερα σήμερα που η αντίδραση  αποκεφαλίζει συνέχεια  την αξία της διαφορετικότητας δημιουργώντας ένα περίεργο κοινωνικό ρατσισμό που  βάση του έχει το ατομικισμό και τον εγωιστικό ναρκισσισμό.). Ο  αγώνας για τελειοποίηση που διαρκεί όσο και η ζωή μας δίνει άλλο ένα δίδαγμα (αξίωμα), πως η ανθρώπινη συμπεριφορά είναι ρευστή και δεν τυποποιείται.

Η αμφισβήτηση, επομένως (καθοριστικά χρήσιμη) στα πλαίσια της ελεύθερης βούλησης δεν αναιρείται, αλλά λειτουργεί ως η αμφισημία της σχέσης του ανθρώπου με το άπειρο του σύμπαντος.( Έννοια που καθορίζει κατά πολλούς φιλοσόφους την συμπαντική τάξη και όχι το χάος ). Και από αυτό συνεπάγεται ότι  ο σεβασμός είναι αμφίπλευρος και δεν είναι δυνατό να αποδοθεί παρά συμμετρικά μεταξύ δύο μερών. Με ένα λόγο, ο σεβασμός, κόβεται ακριβώς στη μέση και δεν εννοείται κάποιος να πει ότι σέβεται λιγότερο από ότι τον σέβονται. Γιατί τότε αυτό δεν είναι σεβασμός.

Επομένως τα ιδεολογήματα που παρακάμπτουν τον σεβασμό δεν έχουν για σημείο αναφοράς τους το Θείον η τον Λόγο. Παρακάμπτουν δηλαδή  το Θείον ή την θεία τάξη. Και ο Ηράκλειτος από πολύ παλιά έρχεται να μας ξεκαθαρίσει μια πολύ σημαντική ενεργό έννοια και διαδικασία. Αυτή της ύβρεως… λέγοντας. «Ύβρεις  είναι  τα ιδεολογήματα ή δογματισμοί που δεν έχουν σημείο αναφοράς το Λόγο ή το Θείον». Όλα αυτά που περιγράφονται παραπάνω μαζί με τον ορισμό του Ιεροκλή είναι και βασικά. στοιχεία του πολιτισμού μας παλιού και νέου. Τα συναντάς βέβαια πιο συχνά στους απλούς και νήπιους καθημερινούς ανθρώπους, κρυμμένα καλά μέσα στην καθημερινότητα.

Ωριμάζοντας με τον καιρό κατάλαβα πως οι προσεγγίσεις  των  απλών ανθρώπων  σε όλα τα θέματα ήταν στηριγμένες σε αξίες και αρχές που ήταν αυτονόητες για κείνους. Παρατήρησα πόσο πιο κοντά στην αλήθεια της ζωής είναι στην πλειοψηφία τους οι ευσεβείς απλοί άνθρωποι της γης που βλέποντας τα φυτά τους να μεγαλώνουν (αποτέλεσμα του μόχθου τους) τα δένδρα τους να καρποφορούν, σπούδασαν με τα χρόνια τους νόμους και την αρμονία της φύσης.

Αλλά και οι άνθρωποι της θάλασσας που σκάψανε με τα νύχια τους την σκληρή  μοναξιά του πελάγου που σπούδασαν και σεβάστηκαν στο ακέραιο τους φυσικούς νόμους της. ( δεν μπορεί να γίνει αλλιώς με τη Θάλασσα).    Η σχέση τους με τη ζωή είναι σκληρή και κοπιαστική μα ήρεμη στο βάθος και φορτωμένη με ευλογημένη υπομονή. Είναι αυστηροί με τον εαυτό τους πρώτα -πρώτα αλλά και με τους άλλους. Όμως αυτή την αυστηρότητα την εισπράττεις πάντα σαν ένα ήρεμο χαμόγελο γεμάτο κατανόηση και αθωότητα που σε υποχρεώνει να εναρμονισθείς μαζί τους και να προσπαθήσεις να  μιμηθείς τη στάση τους. Τούτοι οι άνθρωποι είναι οι πρώτοι παρόντες στη ανάγκη του συνανθρώπου αλλά και στους αγώνες και τις θυσίες.                        

Ο πραγματικός σεβασμός λοιπόν είναι και πρέπει να είναι προϊόν ελευθερίας και ελεύθερης βούλησης. Ο  πλήρης ορισμός του «ευσεβούς» του Ιεροκλή δείχνει πράγματι να είναι εναρμονισμένος με τη σοφία και τον παλιό πολιτισμό του λαού μας. Εννοώ τον πολύτιμο και ανεκτίμητο βιωματικό πολιτισμό του λαού μας που δυστυχώς εξαφανίζεται μέρα με τη μέρα. Και που με την απώλεια του  αλλοιώνεται και η ταυτότητά μας. Γιατί η ευσέβεια σήμερα όσο ποτέ παρακμάζει και όλοι μας ζούμε ίσως και άθελά μας την σκληρή απομόνωση και μοναξιά του τυφλού καραμπινάτου καταστροφικού και μικρόψυχου ατομικισμού μας.

Μανώλης Φύσσας