ΠΕΡΙ ΣΕΙΣΜΩΝ

 

 (Σύντομη θεολογική ανάλυση)

Του Γιώργου Φωτ. Παπαδόπουλου – Master Ορθόδοξης θεολογίας

 

Το να επιχειρείς να μιλήσεις για ζητήματα αμιγώς πνευματικά και ψυχικά σε ανθρώπους που δεν πιστεύουν στο Θεό είναι πολύ δύσκολο. Η παγερή προδιάθεσή τους δεν είναι δυνατόν να αντιληφθεί το μεγαλείο όσων παραθέτεις. Όπως ακριβώς ένας γιατρός δεν είναι δυνατόν να εξηγήσει επακριβώς την πρόκληση μιας ασθένειας και τον τρόπο θεραπείας, αλλά με απλό τρόπο επιχειρεί να διαφωτίσει τον ασθενή, έτσι προσπαθεί και ο κήρυκας του θείου λόγου να κοινοποιήσει τις θείες αλήθειες, αλλά δύσκολα κάποιος τις αντιλαμβάνεται εάν βρίσκεται έξω από τον χώρο της Εκκλησίας και δεν έχει εντρυφήσει στο πνεύμα και το νόημά Της. Θα πρέπει να υπάρχει ένα μικρό, έστω, παραθυράκι στην ψυχή του, για να δεχθεί τον λόγο που του απευθύνεις ώστε να εισέλθει στα μύχια της ψυχής του. Διαφορετικά και ο λόγος θα χαθεί σε ΄΄χέρσο έδαφος΄΄, αλλά κινδυνεύεις και να λοιδορηθείς ή να ΄΄κυνηγηθείς΄΄ από άνομους, ασθενείς και εγωιστές νόες.

Τις τελευταίες ημέρες, για μια ακόμη φορά, έγινε λόγος για τους σεισμούς, που έπληξαν τις εξ ανατολών γειτονικές χώρες και είχαν σαν συνέπεια να χάσουν τη ζωή τους χιλιάδες άνθρωποι, αλλά και χιλιάδες να είναι οι τραυματίες και άστεγοι. Πολλοί έσπευσαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να δείξουν τον απάνθρωπο εαυτό τους, ξερνώντας μίσος κατά συνανθρώπων μας (ανεξάρτητα σε ποια φυλή ανήκουν, ποιες ιδεολογικές, θρησκευτικές, πολιτικές ή κοινωνικές πεποιθήσεις έχουν), αποδεικνύοντας την απαιδευσιά και κατωτερότητά τους. Άλλοι, πάλι, έσπευσαν να πάρουν τη θέση του… Θεού (!), ερμηνεύοντας (ή καλύτερα παρερμηνεύοντας) τα λεχθέντα από πατέρες και Αγίους της Εκκλησίας μας.Όμως, εμείς είμαστε Ορθόδοξοι,  Έλληνες και φιλάνθρωποι.

Ο σεισμός είναι ένα φυσικό φαινόμενο, δηλαδή προϊόν της ευρύτερης υλικής δημιουργίας του Θεού. Η φύση είναι δημιούργημα του ενός και αληθινού Θεού. Δεν είναι αυθύπαρκτη η φύση, είναι δημιούργημα του Θεού, συνεπώς υπόκειται στην εξουσία και επίδραση του Θεού. <<Ο επιβλέπων επί την γην και ποιών αυτήν τρέμειν>> αναφέρει ο ιερός ψαλμωδός. Και συνεχίζει:<<ρύσαι ημάς της φοβεράς του σεισμού απειλής, Χριστέ ο Θεός και κατάπεμψον ημίν πλούσια τα ελέη Σου>>.

Όμως και ο υετός (βροχή) είναι φυσικό φαινόμενο, και η ανάπτυξη ή καταστροφή δέντρων και ζώων μπορεί να είναι φυσικό φαινόμενο, και η θαλασσοταραχή είναι φυσικό φαινόμενο, και η φωτιά μπορεί να είναι φυσικό φαινόμενο, και η ξηρασία,και η πλημμύρα, και ο ανεμοστρόβιλος, και η ασθένεια του ανθρώπου είναι φαινόμενο που εισήλθε στη ζωή του μεταπτωτικού ανθρώπου και υφίσταται στο διηνεκές μέχρι σήμερα. Τι κάνουμε για όλα αυτά; Πρωτίστως προσευχόμαστε στον Θεό να μας λυτρώσει από αυτά, διότι Εκείνος είναι υπεράνω αυτών και μπορεί και εξουσιάζει τα πάντα. Αλλά και παίρνουμε μέτρα που προτείνουν οι ειδικοί, που έχουν εντρυφήσει στην επιστήμη, με τη βοήθεια και χάρη του Θεού στον άνθρωπο. Άρα, ναι, και για τον σεισμό προσευχόμαστε στον Θεό και ζητούμε την παρέμβασή Του, διότι Εκείνος είναι κοσμοκράτορας και σεισμοκράτορας. Ο Χριστός δεν έδωσε εντολή και κόπασε ο άνεμος και ο κυματισμός της θάλασσας; Δεν περπάτησε ο Ίδιος επάνω της; Ο Θεός, στην Παλαιά Διαθήκη, δεν έδωσε εντολή και σημειώθηκαν θαυμαστά φαινόμενα; Πολλές φορές. Και άλλα προεξαγγέλλονται και στο βιβλίο της Αποκαλύψεως.

Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος αναφέρει ότι, αιτία των σεισμών είναι οι οργή του Θεού και αιτία της οργής του Θεού οι αμαρτίες του λαού. Θα πει κανείς: Είναι κακός ο Θεός και τιμωρεί τους ανθρώπους; Και ακόμη και εάν αυτό ισχύει, τι φταίνε οι καλοί να τυραννούνται μαζί με τους κακούς; Εδώ καλούνται οι ποιμένες της Εκκλησίας μας και οι ιεροκήρυκες να απαντήσουν στις απορίες των ανθρώπων. Καταρχάς λέμε αυτό που αναφέρει ο Μέγας Βασίλειος: <<Ουκ έστιν ο Θεός αίτιος των κακών>>. Δεν ευθύνεται ο Θεός για τα κακά που μας βρίσκουν (αλλά εμείς οι ίδιοι). Λέμε, λοιπόν, ότι οι θάνατοι, η δυστυχία, οι καταστροφές, δεν είναι προϊόν του Θεού, αλλά συνέπεια της φθοράς που προξενεί στην κτίση και τον συνάνθρωπό του ο ίδιος ο άνθρωπος. Η πτωτική κτίση έχει ροπή προς τον αφανισμό του πρόσκαιρού τούτου κόσμου και τα καταστροφικά γεγονότα επιβεβαιώνουν την ροπή αυτή αλλά και την προσκαιρότητα του κόσμου, αποτυπώνοντας στη συνείδηση του ανθρώπου ότι ο προορισμός του δεν βρίσκεται εδώ αλλά αλλού, πορεία για την οποία οφείλει να είναι προετοιμασμένος και ανά πάσα στιγμή έτοιμος προς αναχώρηση ! Ο Θεός έχει τη δύναμη να συγκρατεί αυτή τη φθίνουσα πορεία μέχρι την ανακαίνιση των πάντων κατά τη Δευτέρα Παρουσία Του. Η πίστη στη θεομηνία, δηλαδή την έκτακτη επέμβαση του Θεού για συνετισμό ή εκδίκηση είναι παρερμηνεία του θελήματός Του στον κόσμο. Η Ορθοδοξία κηρύττει την μετάνοια και το ουσιαστικό νόημα του συγκλονισμού, της παιδαγωγίας ή/και της καταστροφής είναι να μας βρει έτοιμους η αιφνίδια καταστροφή και ο θάνατος και όχι ράθυμους και απροετοίμαστους ψυχικά και πνευματικά. Ο σεισμός, οι φυσικές καταστροφές, ο αιφνίδιος θάνατος λειτουργούν ως συναγερμός στον άνθρωπο. Ο μεν δίκαιος και μετανοημένος δεν έχει να φοβηθεί, ανά πάσα στιγμή απέλθει εκ του κόσμου τούτου, ο δε ράθυμος οφείλει να μετανοήσει. Ο θάνατος, η δυστυχία, ο πόνος, η ασθένεια, η ανέχεια του διπλανού (γείτονα) σήμερα, αύριο μπορεί να βρίσκεται στο δικό μας σπίτι και στη δική μας θέση. Εμείς, τι κάνουμε γι΄αυτό; Έτσι, η ασπλαχνία και η ψευτοφιλοσοφία (όπως και το να κατηγορείς κάποιον που προσπαθεί να σου ανοίξει τα μάτια, λέγοντας σου <<μετανόησον>> κι εσύ τον λοιδορείς και τον κοροϊδεύεις !), δεν συγχωρούνται στις κακοτράχαλες ΄΄αποκαλυπτικές΄΄ ημέρες μας.

Η απάντηση σε όσους εκφράζουν την απορία<<γιατί όλα αυτά;>> δίδεται από τον Κύριο στο Ευαγγελικό ανάγνωσμα, όπου όταν ερωτήθηκε γιατί ένα νέο παιδί γεννήθηκε τυφλό (δίχως καν βολβούς ματιών και ο Χριστός έφτυσε κάτω και έπλασε πηλό με τον οποίο έτριψε την επιφάνεια των ματιών και ανέβλεψε μετά την εντολή που έλαβε να μεταβεί στην κολυμβήθρα του Σιλωάμ <<απεσταλμένος>> και να τα νίψει) είπε: <<Ούτε ούτος ήμαρτε ούτε οι γονείς αυτού, αλλά (γέγονε) ίνα φανερωθή η δόξα του Θεού εν αυτώ>> (Ιωάν. Θ΄, 1-41).Η δε θαυματουργική θεραπεία (επιβολήτου Χριστού στη φύση,ως δικό Του δημιούργημα κι αυτή) προκλήθηκε από την έντονη πίστη των χριστιανών και τις παρακλητικές ικεσίες τους προς Εκείνον. Βέβαια, οι Φαρισαίοι της εποχής δεν είδαν το θαύμα, αλλά το ποια ημέρα της εβδομάδος ο Θεός το έκαμε και αφού είχαν βάλει το ημερολόγιο (τύπο) πάνω από τον ίδιο τον Θεό (ουσία) συνέχιζαν το φθονερό και αμαρτωλό τρόπο σκέψης και ζωής τους. Γι΄αυτό ποτέ μην λοιδορείτε τους Πνευματικούς, τους Κληρικούς και τους Ιεροκήρυκες, όταν σας κηρύττουν τον λόγο του Θεού, λέγοντας αιώνιες αλήθειες. Ταύτα πάντα με αγάπη και μόνον.

Εξυπακούεται ότι, οφείλουμε να είμαστε αρωγοί προς κάθε χειμαζόμενο και εμπερίστατο συνάνθρωπό μας διότι, ο Θεός <<ανατέλλει τον ήλιό Του επι πονηρούς και αγαθούς και βρέχει επι δικαίους και αδίκους>> (Ματθ. Ε΄, 45), αλλά και <<ποίησε παν γένος ανθρώπων εξ ενός αίματος>> (Πράξ. ΙΖ΄, 26). Αυτά λέει ο Θεός στην Αγία Γραφή.

Όσοι δε πραγματικά ενδιαφέρονται να πληροφορηθούν τον λόγο του Θεού γύρω από το φαινόμενο του σεισμού, μπορούν να προμηθευτούν και να διαβάσουν το βιβλίο του μακαριστού Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου (Καντιώτη) υπό τον τίτλο <<Ο σεισμοκράτωρ>> από τις εκδόσεις της Αδελφότητας <<Σταυρός>> (Αθήνα 1996).-