Η ΧΑΜΕΝΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΝΟΜΙΣΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΨΑΡΩΝ

«Η εξαφάνιση Συλλογής Νομισμάτων από το Διδακτήριο Ψαρών υπό των Γερμανών το 1941 »

Δημήτριος Γ. Ανδριάνας - Ο Τελευταίος Έλληνας Ευπατρίδης 

Γράφει ο Δημήτρης Γ. Ανδριάνας

Είχα την ευκαιρία να επισκεφθώ προσφάτως την έκθεση νομισμάτων στην έκθεση νομισμάτων στην έκθεση νομισμάτων στην εκθετήριον αίθουσα της Γενναδίου Βιβλιοθήκης που οργάνωσε εφέτος ο Σύλλογος των φίλων αυτού του ιδρύματος και που αναφέρεται στον πρώτο αιώνα 1829 – 1922 της ιστορίας του Νομισματικού Μουσείου από την ίδρυση του το 1829 από τον Καποδίστρια ως το 1922 έτος θανάτου του διακεκριμένου Έλληνα νομισματολόγου Ιωάννου Σβορώνου, ενός από τους επιφανέστερους  στυλοβάτες του.

Δημήτριος Γ. Ανδριάνας - Ο Μεγάλος Ψαριανός

Αυθόρμητα καθώς περιεργαζόμουν τα εκτιθέμενα αντικείμενα (νομίσματα και σπάνια βιβλία περί των νομισμάτων) η σκέψη μου φτερούγισε 46 χρόνια πριν στα Ψαρά και θυμήθηκα μια συγκεκριμένη μαρτυρία του φίλου των Ψαρών, δημοδιδασκάλου Δημητρίου Γρηγ. Σπανού, ο οποίος από το 1936 έως το 1951 ανελλιπώς  προσέφερε τις υπηρεσίες του στο Δημοτικό Σχολείο μας, του οποίου υπήρξα μαθητής μέχρι και την Έκτη τάξη. Λόγω της στενής οικογενειακής φιλίας που είχε δημιουργηθεί μεταξύ του κ. Σπανού και των  γονιών μου και η οποία διατηρείται μέχρι σήμερα, πολλές φορές μου είχε αφηγηθεί με λεπτομέρειες την εξαφάνιση μιας πλούσιας συλλογής νομισμάτων η οποία  φυλάσσετο στο Διδακτήριον και η οποία εξηφανίσθη όταν κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου οι Γερμανοί έφθασαν στα Ψαρά στις 3 Μαΐου  1941, ημέρα Σάββατο. Η στρατιωτική αυτή δύναμη που αποτελείτο από εκατό και πλέον στρατιώτες εγκατεστάθει στο Διδακτήριον όπου κατέστρεψαν τα θρανία, τους πίνακες και τις έδρες διδασκαλίας  σαν άχρηστο υλικό, χρησιμοποιώντας τα ως καύσιμη ύλη δια την παρασκευή του συσσιτίου των.

Δημήτριος Γ. Ανδριάνας - Α' Μηχ/κος Ε.Ν

Τότε αφαίρεσαν και τη σπουδαία αυτή συλλογή νομισμάτων που αποτελείτο από 1500 τεμάχια χρονολογούμενα από το 1817. Σήμερα εξακολουθεί να υπάρχει μια εκκρεμότητα και η αναφορά για τα απολεσθέντα νομίσματα γίνεται ακριβώς γι αυτό το λόγο το ότι δεν έχει μέχρι σήμερα τακτοποιηθεί το Μουσείο Ψαρών.

Είναι εξακριβωμένο ότι υπάρχει ακόμη διάσπαρτο σε ιδιωτικές συλλογές ιστορικό και Λαογραφικό υλικό, το οποίο θα παραχωρηθεί από πολλούς  Ψαριανούς στο Μουσείο, όταν βεβαιωθούν για την νόμιμη λειτουργία του, όπως υπάρχουν και πολλά αξιόλογα νομίσματα, φυσικά των νεωτέρων χρόνων που μπορούν να δωρίσουν οι συλλέκτες στο Μουσείο Ψαρών. Αλλά και για τα Ψαρά, χάθηκαν πολλές ευκαιρίες όπου ανευρεθέντα παλαιά νομίσματα, ιδίως Αυστριακά – Ουγγρικά – Γαλλικά και Ρωσικά, εξαφανίσθηκαν από έλλειψη ενδιαφέροντος.

Ένα από τα χαμένα νομίσματα της συλλογής των Ψαρών 

Δεν θα ανατρέξουμε σε πολύ περασμένα χρόνια όπου πάνω στα ερειπωμένα Ψαρά, βρέθηκαν  θησαυροί νομισμάτων, αλλά σε ένα πολύ πρόσφατο γεγονός όταν προ χρόνων, κατεσκευάζετο το στρατιωτικό ελικοδρόμιο, στην περιοχή Αγίας Παρασκευής και συγκεκριμένα επί των θεμελίων δυο κατεδαφισμένων ανεμόμυλων. Τότε ευρέως είχε διαδοθεί ότι οι στρατιώτες, βρήκαν μεγάλη ποσότητα νομισμάτων με την Αυστριακή  αυτοκράτειρα Μαρία Θηρεσία, μάλιστα έγινε και κάποια υποτυπώδης δίκη στη Χίο γι αυτήν την υπόθεση.

Ελληνικά νομίσματα του πρόσφατου παρελθόντος 

Σημασία έχει το γεγονός ότι έπρεπε τα νομίσματα αυτά, αν όχι όλα, να παραμείνουν έστω μερικά, στο Μουσείο Ψαρών, σαν ένα ιστορικό στοιχείο. Ε !  σας πληροφορώ κύριοι υπεύθυνα ότι δεν έμεινε κανένα. Οι Γερμανοί Ναζί, δεν πήραν μόνο τις δυο Ψαριανές σημαίες όπως έχουμε ξαναγράψει, αλλά μας έκλεψαν και την συλλογή νομισμάτων. (βλ. ο Ναύαρχος φον Κανάρης δεν ήταν Ψαριανός).

Πρόσφατα συλλεκτικά νομίσματα

Και τις σημαίες γνωρίζουμε ότι τις πήραν κατ’ εντολή του ναυάρχου των  μυστικών υπηρεσιών το Γ’ Ράιχ, Φον Κανάρη. Για την συλλογή νομισμάτων, ποιος τους παρότρυνε; Ασφαλώς η ατομική τους δίψα για λαφυραγωγία, που όπως γνωρίζουμε από περιστατικά ήταν ακόρεστη στα γερμανικά στρατεύματα κατοχής, δείγμα και αυτό του ευρωπαϊκού πολιτισμού τους.

Ελληνικά Νομίσματα του 1832

Δημήτριος Γ. Ανδριάνας

Μέλος της  Ελληνικής

Νομισματικής Εταιρείας

Υγ. :  Το άρθρο κου κ, Δημήτρη Γ. Ανδριάνα δημοσιεύτηκε στην παλιά Χιώτικη εφημερίδα «ΠΡΟΟΔΟΣ», με ημερομηνία κυκλοφορίας  Σάββατο 6 Νοεμβρίου 2004. Αρ φύλλου 21127, 

το Πρωτοσέλιδο της '' ΠΡΟΟΔΟΥ'' με το σχετικό άρθρο